Kosztorysy budowlane podzielić można na kilka rodzajów. Do najpopularniejszych oraz najczęściej wykonywanych należą kosztorysy inwestorskie, ofertowe oraz tzw. operat szacunkowy, czyli swego rodzaju kosztorys budowy domu dla banku. Według definicji kosztorysy inwestorskie to dokumenty dotyczące całej budowy lub jej części, sporządzane przez inwestora lub wykonywane na jego zlecenie.
Stworzenie takiego dokumentu umożliwia inwestorowi uzyskanie informacji na temat wysokości nakładów finansowych, jakie trzeba przygotować do zrealizowania inwestycji.
W zależności od potrzeb wykonywać można kosztorys inwestorski uproszczony, szczegółowy lub mieszany. Do wykonania pierwszego z wymienionych dokumentów stosuje się metodę uproszczoną, wykorzystującą prostsze formuły obliczeniowe i zawierające mniej zmiennych. Sporządzenie kosztorysu szczegółowego jest bardziej pracochłonne, a przez to trudniejsze.
Kosztorys inwestorski to dokument, w którym ujęte są szczegółowe informacje o pracach, jakie trzeba wykonać, liczbie roboczogodzin potrzebnych do wykonania prac, rodzaju użytego sprzętu oraz zastosowanych materiałach. Inwestor dysponujący kosztorysem inwestycyjnym zna wartość inwestycji. Dzięki temu może zestawić ją z kosztorysem ofertowym proponowanym przez potencjalnego wykonawcę.
Jeśli kosztorys ofertowy jest dużo niższy od kosztorysu inwestorskiego, może to oznaczać, że wykonawca zatrudnia pracowników o niskich kwalifikacjach lub korzysta z materiałów niskiej jakości. W związku z tym, że wykonanie kosztorysu inwestorskiego jest dosyć pracochłonne i skomplikowane, najlepiej opracowywać go etapami.
Samodzielne wykonanie takiego dokumentu znacząco ułatwić mogą gotowe szablony lub programy komputerowe. Usługę tę można także zlecić specjalistom.
